|
– „То улар хорланган (мағлуб) ҳолларида ўз қўллари билан (зиммаларидаги) солиқни тўламагунларича, жанг қилингиз!“. [9:29]
яъни, шаръий ҳукмларга бўйсунувчилар. Улар ўз эътиқодларида қолишлари мумкин. Ибодатлари, ейиш-ичишлари, кийинишлари Пайғамбар с.а.в. рухсат берган чегара ичида бўлса, бўлаверади. Бу ишларини тарк қилишга ва Исломни қабул қилишга мажбур қилинмайдилар. Лекин уларнинг умумий ҳаётда, оммавий ҳаётда Исломдан бошқасидан ҳукм сўраб боришлари мумкин эмас. Улар фақат шариатдангина ҳукм сўрашга мажбур қилинадилар.
б) Араб мушриклари Исломга киришга мажбур қилинадилар ёки ўлдириладилар. Муборак оятда келади:
قُل لِّلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ
– „Яқинда сизлар куч-қувват эгалари бўлган бир қавм (билан жанг қилиш)га даҳват этилурсизлар. (Ўшанда ё) улар билан уришурсизлар, ёки улар (жанг-жадалсиз) Исломга кирурлар“. [48:16]
Бу оят араб мушриклари ҳақида нозил бўлган.
Шу билан оят мазкур икки ҳолатдан бошқа ҳамма ҳолатлар учун умумий бўлади. Яъни, араб мушриклари ё Исломга кирадилар ёки ўлдириладилар. Улардан шу икки ишдан бошқаси қабул қилинмайди.
Бошқа кофирлардан эса Исломга киришлари ёки жизя беришлари қабул қилинади. Агар шу икки ишдан бирини қилмасалар, улар билан уруш қилинади. Агар жизя беришни қабул қилсалар, улар Исломга киришга мажбур қилинмайдилар. Лекин умумий (оммавий) ҳаётда Ислом ҳукмларига бўйсунишга мажбур қилинадилар.
Демак, бу оят ом (умумий маънода), лекин мазкур икки ҳолатда хосланган.
(قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ (Зеро) ҳақ йўл залолатдан ажраб бўлди) яъни, имон куфрдан, тўғри хатодан ажралди. (الرُّشْدُ ) бу сўз ҳалокат йўлига юриш маъносини англатувчи (الْغَيِّ ) – адашиш сўзининг антонимидир.
(فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ бас, ким шайтондан юз ўгириб) Аллоҳдан бошқа барча ибодат қилинадиган нарса, ҳар бир залолатбоши тоғут ҳисобланади.
كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَى
– „Дарҳақиқат (кофир) инсон албатта туғёнга тушар — ҳаддидан ошар“. [96:6]
120-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232